Ministerstwo Finansów przygotowało raport, z którego wynika, że osoby osiągające najniższy dochód muszą zmagać się z największymi obciążeniami fiskalnymi.

W raporcie zebrano dane o daninach odprowadzanych do urzędów skarbowych, oraz składkach opłacanych do ZUS. Wynika z nich, że osoby, których dochód nie przekracza rocznie 10 tys. zł, odprowadzają aż 60 % na daniny publiczne, natomiast osoby zarabiające ponad milion zł, zapłacą zaledwie 20 %.

„Wybrane aspekty systemu podatkowo-składkowego na podstawie danych PIT i ZUS 2016″ to raport przygotowany przez Pawła Chrostka, Justynę Klejdysz, Dominika Korniluka i Marka Skawińskiego z resortu finansów. W raporcie wyjaśniono definicję obciążeń podatkowo składkowych, które „(…)wylicza się w wartościach procentowych względem dochodu »na rękę« powiększonego o daniny na rzecz państwa”. Zauważono jednak, że: „W praktyce stanowi to jednak problem, gdyż trudno jest porównać pracowników na umowach z przedsiębiorcami”. W zestawieniu ujęto więc dochody osiągane na podstawie umów o pracę i umów cywilnoprawnych, w porównaniu do dochodów przedsiębiorstw, mogących sięgać nawet setek tysięcy złotych.

Wyniki tych analiz są jednak zatrważające. Przy dochodach rocznych poniżej 10 tys. zł (brutto), łączne wydatki na podatek, składki społeczne i zdrowotne sięga 60 %. Przy dochodach powyżej 1 miliona zł, obciążenia te wynoszą już tylko 20 %.

Z czego wynika taka duża różnica? Jak wspomniano, w raporcie ujęto dochody z różnych tytułów, w tym również dochody małych przedsiębiorców. To właśnie ta grupa zajmuje najniższe pod względem dochodów miejsce w zestawieniu. Wysokość danin, jakie muszą opłacać, wynika z tego, że są to przedsiębiorcy rozliczający się ryczałtowym ZUS-em, który zobowiązani są płacić bez względu na to, jakiej wysokości dochód osiągnęli. W takim przypadku może dojść do kuriozalnej sytuacji, gdy wysokość obciążeń podatkowo – składkowych może przekroczyć 100 %. Jeśli przedsiębiorca osiągnie zerowy dochód, nie zwolni go to z obowiązku odprowadzania składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne, które wówczas przewyższą jego zarobek.

Według Ministerstwa Finansów składki w wysokości 20 % przy bardzo wysokich dochodach są efektem tego, że większość takich dochodów uzyskiwana jest z działalności gospodarczej opodatkowanej podatkiem liniowym w wysokości 19 %. Tak samo opodatkowane są dochody wykazywane w PIT-38, czyli uzyskiwane z papierów wartościowych, instrumentów finansowych lub udziałów w spółkach. Dodatkowo składki na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne, przy dochodach przekraczających 1 mln zł, są właściwie nieodczuwalne.

W raporcie widać znaczną różnicą w daninach w przedziale dochodowych od 10 do 20 tys. zł, które spadają do 24 %. „W przedziale 10-20 tys. dominują emeryci i renciści, którzy płacą jedynie PIT oraz składkę zdrowotną, a ich obciążenie podatkowo-składkowe jest relatywnie niskie. W przedziale 0-10 tys. jest ok. 0,6 mln osób, których wyłączne źródło dochodu stanowią emerytury i renty, natomiast w kolejnym przedziale jest to 3,8 mln” – wskazuje MF.

Źródło: MF/”Wybrane aspekty systemu podatkowo-składkowego na podstawie danych PIT i ZUS 2016″.